Bakan Fidan, Güney Afrika’nın, İsrail aleyhine açtığı soykırım davasına ilişkin, “Türkiye olarak Güney Afrika’nın, İsrail’e karşı Uluslararası Adalet Divanında açtığı (soykırım konulu) davaya müdahil olmaya karar verdik.” dedi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Endonezya Dışişleri Bakanı Retno Marsudi ile Bakanlıktaki görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’a yaptığı ziyarette, Güney Afrika’nın İsrail aleyhine UAD’de açtığı soykırım davasına ilişkin Fidan, İslam İşbirliği Teşkilatı ve Arap Birliği ülkeleri başta olmak üzere Filistin’i devlet olarak tanıyan diğer ülkelerle yaptığı görüşmelerde, bazı ülkelerin bu konuda tavır almaya hazır hale gelmiş olduğunu söyledi.
TÜRKİYE’DEN İSRAİL KARARI
Fidan, bugüne kadar Nikaragua ve Kolombiya’nın davaya ilişkin somut bir tutum aldığını hatırlatarak şunları kaydetti:
“Biz de bugün yaptığımız değerlendirmelerin neticesini Sayın Cumhurbaşkanı’mıza arz ettik ve alınan siyasi karar gereği buradan ilk kez duyurmak istiyorum. Türkiye olarak, Güney Afrika’nın İsrail’e karşı Uluslararası Adalet Divanında açtığı davaya müdahil olmaya karar verdik. Bu adımla UAD önündeki sürecin doğru yönde ilerlemesini temenni ediyoruz. Esasen ifade ettiğim gibi bu başvurumuza yönelik çalışmalarımız çok uzun süredir devam etmekteydi.
Biz bundan sonra, bu siyasi karar Cumhurbaşkanı’mız tarafından alındıktan sonra ve şu anda bütün dünyaya duyurulduktan sonra hukuki çalışmalarımızı tamamlayacağız. Bu esnada bütün dost ve müttefik ülkelerle bu konuda daha fazla ne yapılabilir, daha fazla hangi ülkeler başvuruda bulunabilir, onun çalışması içerisinde olmaya devam edeceğiz.”
DAVANIN DETAYLARI
Güney Afrika geçtiğimiz Ocak ayında İsrail’e Filistin’de sivilleri hedef aldıkları gerekçesiyle soykırım davası açtı. Uluslararası Adalet Divanı (UAD), İsrail’i Gazze’de soykırım yapmakla suçlayan davanın düşürülmesi talebini reddetti. Ancak ateşkes çağrısı yapmayan mahkeme, İsrail’den ölümleri durdurmasını talep etti. Uluslararası Adalet Divanı, İsrail aleyhine ileri sürülen iddiaların “makul seviyede” ispatladığına hükmetti ve (İsrail’in) davanın düşürülmesi yönündeki talebini reddetti. Lahey merkezli mahkeme, İsrail’in Gazze’de soykırımı önlemek için tüm önlemleri almak zorunda olduğuna hükmetti ancak doğrudan ateşkes emri vermekten kaçındı. UAD, İsrail’in saldırılarına maruz kalan Gazzelilerin, ((Filistinlilerin 1948 tarihli Soykırım Sözleşmesi kapsamında) Soykırım Sözleşmesi’nin 2. maddesindeki “korunan grup” tanımını karşıladığını belirtti.
UAD: TEDBİR KARARLARI ALINMALI
– Uluslararası Adalet Divanı, İsrail’in Soykırım Sözleşmesi kapsamındaki fiillerin işlenmesini önlemek için tüm tedbirleri alması gerektiğine hükmetti.
– Uluslararası Adalet Divanı, İsrail’in Soykırım Sözleşmesi’nde yasaklanan fiillerin işlenmemesi için gerekli önlemleri alması gerektiğine hükmetti
TEDBİR KARARI NEDİR?
Divan’ın kararı, İsrail’in Soykırım Sözleşmesi’ne aykırı hareket edip etmediğine ilişkin olmayıp sadece muhtemel soykırım tehlikesine karşısında oluşacak zararların önüne geçmek için davada nihai karar verilinceye kadar tarafların uyması gereken geçici önlemler anlamına geliyor.
Divan, tedbir taleplerine ilişkin yaptığı incelemede Güney Afrika’nın “makul” gerekçeler sunmasını yeterli bulurken, Gazze’de soykırımın gerçekleşip gerçekleşmediğine ilişkin incelemesini davanın esasına ilişkin safhada gerçekleştirecek.